Η γερμανική Μεταρρυθμιστική Παιδαγωγική και οι επιδράσεις της στην ελληνική εκπαίδευση κατά τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα

Σκοπός της εργασίας αυτής είναι να συντελέσει ώστε να δοθούν απαντήσεις σε θεμελιώδη ερωτήματα που αφορούν τη διαμόρφωση των εκπαιδευτικών θεσμών και των παιδαγωγικών προσανατολισμών στη χώρα μας. Η πορεία της ελληνικής εκπαίδευσης στις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα επηρεάστηκε έντονα από τα αντίστοιχα γερμανικά φαινόμενα. Ο αναγνώστης της εργασίας αυτής θα διαπιστώσει ότι η στροφή προς τα γερμανικά εκπαιδευτικά πρότυπα στις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα ήταν επιλογή της ελληνικής πλευράς είτε ως ατομική πρωτοβουλία είτε ως κρατική. Γι’ αυτό θεωρήθηκε αναγκαίο να ερμηνευτεί ο προσανατολισμός αυτός που οδήγησε Έλληνες παιδαγωγούς να σπουδάσουν Παιδαγωγική στη Γερμανία και την ελληνική πολιτεία να ενθαρρύνει την τάση αυτή με την εκδήλωση της πρόθεσής της να χορηγεί υποτροφίες σε Έλληνες εκπαιδευτικούς. Ακόμη προσδιορίζονται οι όροι παραμονής στη Γερμανία όσων έκαναν παιδαγωγικές σπουδές εκεί και διευκρινίζεται, όσο είναι δυνατόν, το είδος των σπουδών τους, οι παιδαγωγικές τους εμπειρίες και η απήχηση που είχαν σ’ αυτούς τα γενικότερα πνευματικά ρεύματα που συνάντησαν εκεί. Η επισήμανση των παραγόντων οι οποίοι οδήγησαν στο γερμανικό μεταρρυθμιστικό εκπαιδευτικό ρεύμα κρίθηκε άξια να αναλυθεί στην παρούσα εργασία, διότι οι Έλληνες παιδαγωγοί του 20ού αιώνα προσέτρεξαν σ’ αυτό και επεδίωξαν να το μεταφέρουν στην ελληνική πραγματικότητα. Θεωρήθηκε, λοιπόν, απαραίτητο όχι μόνο να διερευνηθεί, αλλά και να ερμηνευτεί η εμφάνισή του. Τα όσα συνέβησαν στον ελληνικό εκπαιδευτικό χώρο στο πρώτο μισό του 20ού αιώνα συνδέθηκαν με το ελληνικό κίνημα του Εκπαιδευτικού Δημοτικισμού. Στο πλαίσιο αυτό διερευνήθηκε κατά πόσο οι αντιλήψεις της γερμανικής Μεταρρυθμιστικής Παιδαγωγικής χρησιμοποιήθηκαν είτε για την υποστήριξη είτε για την αντιπαράθεση προς τον Εκπαιδευτικό Δημοτικισμό.